‘Slim’ huis op IPKW werkt als mantelzorger voor dementerende

02-10-2020
Onderzoekers aan de TU in Eindhoven werken aan een  ‘meedenkend’ huis dat bewoners met (beginnende) dementie ondersteunt in hun dagelijks leven. De eerste proefwoning staat in Arnhem op Industriepark Kleefse Waard.

De zogeheten ‘empathische woning’ moet ervoor zorgen dat mensen met dementie langer en beter zelfstandig kunnen blijven wonen en de zorg voor mantelzorgers wordt verlicht. Het huis is bedacht en ontwikkeld door TU/e hoogleraar Masi Mohammadi en haar onderzoeksteam.

 ,,Het is een reëel probleem dat veel mensen met beginnende dementie alleen thuis zitten. Ze worden passiever, verdwalen, en in hun eigen vergeetachtigheid gaan ze sneller achteruit. Vooral bij het dag-/nachtritme – dus opstaan en naar bed gaan – en bij hun eetpatroon hebben ze hulp nodig. Dat wordt vaak gedaan door mantelzorgers.”

,,Het blijkt uit ons onderzoek dat zij heel vaak pa of ma even aan iets herinneren, zo van ‘zullen we even een boterham eten’ of ‘ga je je even aankleden’. Wat nou als het huis dit kan zeggen of signalen afgeeft en het zo kan overnemen? Als je huis als mantelzorger fungeert.”

Systeem leert van gebruiker zelf
Daarvoor is slimme techniek nodig. De eerste proefwoning staat in Arnhem en die is tot de nok toe voorzien van digitale snufjes en sensoren aan wanden en onder vloeren. Het belangrijkst is de toepassing van kunstmatige intelligentie (AI) want om iemand in beweging te krijgen, moet het huis zijn bewoner kennen en begrijpen.

Maar hoe werkt dat? Mohammadi: ,,Het systeem, de techniek, wordt door AI gestuurd en is gelinkt aan het elektronisch patiënten dossier. Daaraan hebben we informatie van bijvoorbeeld mantelzorgers over pa of ma toegevoegd en informatie van observering. Dat is nodig om de leefpatronen van mensen te begrijpen.”

Het systeem krijgt input en leert van de gebruiker zelf. ,,Daarna is die in staat om te voorspellen. De noviteit van dit onderzoeksproject zit niet in de techniek zelf, maar in de toepassing ervan en de gestuurde scenario’s. We maken summier gebruik van iemands zintuigen.“

Pijlen wijzen naar de keuken
En zo kan het dus zijn dat rond etenstijd in het slimme huis een grote boterham op de muur wordt geprojecteerd of dat de geur van brood zich in de keuken verspreid. Of dat een stem uit de speakers zegt, ‘vergeet je niet te eten’ waarna pijlen op de grond oplichten die wijzen naar de keuken.

Allemaal signalen om iemand met dementie zelf te laten eten. Of dat ‘s avonds de verlichting gaandeweg verandert in een oranje rode kleur als van de ondergaande zon waarna een maan op de muur wordt geprojecteerd.  Als teken om te gaan slapen.

Gebruiksvriendelijkheid
Over 3 jaar verwacht de TU/e hoogleraar dat de ‘mantelzorgtechniek’ kan toegepast. Bedrijven, zorginstellingen en universiteiten uit Denemarken, Duitsland en Japan zijn erbij betrokken.

,,We moeten het nog veel laten testen door senioren want het heeft alles te maken met gebruiksvriendelijkheid. We willen ook niet te snel gaan. Er zijn nog ethische problemen te overwinnen, hoe versleutel je data goed, we moeten wennen aan het idee van gepersonaliseerde zorg door een machine. Maar er zijn voordelen. Er is niet altijd een mantelzorger of thuishulp. Het is noodzaak, mensen wonen thuis en je wil dat ze dat op de meest humane manier in hun vertrouwde omgeving kunnen doen.”

Bron: gelderlander.nl